Қысқаша мазмұн

Стив Джобс 1995 жылы Роберт Кринглидің "Triumph of the Nerds" сериалындағы жоғалған сұхбатында Apple-дың құрылуын, жеке компьютерлердің дамуын, технология мен өнердің қиылысын және болашақ көзқарасын баяндайды.

Негізгі тұжырымдар

• Стив Джобс 10-11 жасында NASA зерттеу орталығындағы уақыт бөлісу терминалы арқылы алғашқы компьютермен танысады, ол оны бағдарламалау арқылы ойларын жүзеге асыруға шабыттандырады.
• 12 жасында Билл Хьюлеттің телефон нөмірін тауып, жиілік санағын құру үшін бөлшектер сұрап, Hewlett-Packard-та жұмысқа орналасады.
• Hewlett-Packard-тың зерттеу зертханасында HP 9100 – алғашқы үстел үсті компьютерін көріп, оған ғашық болады және APL тілінде бағдарламалай бастайды.
• 14-15 жасында Стив Вознякпен танысып, электроника бойынша жобалар жасайды, олар Esquire журналындағы "Captain Crunch" туралы мақаладан шабыт алып, көк қораптар (blue boxes) құрады.
• Көк қораптар арқылы тегін телефон қоңырауларын жасап, AT&T желісін басқаратын тондарды пайдаланып, әлемнің миллиардтаған инфрақұрылымын бақылауға болатынын түсінеді.
• Көк қораптардың сабағы Apple компьютерін жасауға әкеледі, өйткені ол жеке адамдардың үлкен жүйелерді басқару мүмкіндігін көрсетеді.
• Apple I-ді өздері үшін жасайды, өйткені терминallar қымбат, сондықтан бөліктерді жинап, қолмен құрастырады.
• Достары Apple I-ді сатып алуға қызығушылық танытқан соң, басып шығарылған схемалар жасап, Byte Shop-қа 50 дана сатады.
• Apple II-ді жасау үшін Майк Марккула инвестиция салған, ол Intel-ден зейнетке шыққаннан кейін компанияның тең серіктесі болады.
• Apple II-ді West Coast Computer Fair-де таныстырып, графикалық мүмкіндіктерімен назар аудартады, дилерлер қатарға тұрады.
• Бизнес жүргізу үшін "неге?" деген сұрақ қою керек, көп нәрсе фольклорға негізделген, терең ойлану арқылы тез үйренуге болады.
• Бағдарламалау адамдардың ойлауын оқытады, компьютер ғылымы либералдық өнер сияқты, бәрі оны үйренуі тиіс.
• Apple-дың табысымен байығаннан кейін ақша маңызды емес, компания, адамдар және өнімдер маңыздырақ.
• Xerox PARC-та графикалық интерфейсті көріп, барлық компьютерлер осылай жұмыс істейтінін түсінеді, бірақ Xerox оны пайдаланбайды.
• Xerox-тың сәтсіздігі – сату және маркетинг адамдары өнім сапасын түсінбегендіктен, өнім құндылығы жоғалады.
• IBM-дің кіруі қорқынышты болды, бірақ олардың серіктестік моделі оларды құтқарды.
• Macintosh жобасында HP-дан келген адамдар идеяны түсінбеді, сондықтан Джобс сырттан мысықтың дизайнын тапсырады.
• Компаниялар табыстың процестерін қайталап, мазмұнды ұмытады, IBM осылай құлады.
• Lisa жобасы қымбат болып, нарыққа сәйкес келмеді, бұл Apple-дың мәселелеріне әкелді.
• Macintosh-ты құтқару үшін шағын команда жасауға болады, олар автоматтандырылған зауыт құрып, бағаны төмендетеді.
• Өнім жасауда идея 90% емес, қолөнер маңызды, 5000 элементті біріктіру керек.
• Команда жұмысы – тас ұнтақтаушы машина сияқты, қақтығыстар арқылы идеялар жарқырап шығады.
• Жақсы адамдарды табу – табыстың кілті, олар бір-бірімен жұмыс істеуді жақсы көреді.
• "Шығармашылық жеткіліксіз" деу – жұмыс нашар екенін білдіреді, тікелей айту керек.
• Apple LaserWriter-ді алғашқы лазерлік принтер ретінде шығарып, Adobe-мен серіктестік орнатады.
• Джобс Apple-дан кеткеннен кейін компания құндылықтарын жоғалтты, ол 10 жыл артық болған бірақ тоқтап қалды.

Идеялар

• Компьютерлер мидың велосипеды сияқты, адам қабілеттерін күшейтеді.
• Көк қораптар жасау арқылы жеке адамдардың үлкен инфрақұрылымды бақылауы мүмкіндігін түсіну – инновацияның негізі.
• Бағдарламалау – ойлаудың айнасы, заң факультеті сияқты, бәрі үйренуі тиіс.
• Xerox-тың графикалық интерфейсі болашақтың анық белгісі болды, бірақ олар оны пайдаланбады.
• Компанияларда сату адамдары өнім сапасын түсінбей, инновацияны өлтіреді.
• Жақсы команда – A- ойыншылардан тұрады, олар бір-бірін тартады.
• Өнім жасау – 5000 элементтің үйлесімі, күн сайын жаңа мүмкіндіктер ашылады.
• Хиппи рухы – өмірдегі терең мағына іздеу, бұл өнімдерге сезім береді.
• Microsoft-тың табысы – мүмкіндіктерді пайдалану, бірақ дәм жоқ, олар McDonald's сияқты.
• Веб – коммуникация құралы, Microsoft оны бақыламайтындықтан инновация көп.
• Объект-бағытталған бағдарламалау – бағдарламаны 10 есе жылдам жасауға мүмкіндік береді.
• Apple-дың құлдырауы – лидерлік жоқтықтан, жақсы адамдар шашырап кетті.
• Байлық маңызды емес, идеяларға инвестиция салу үшін қажет.
• Бизнес фольклоры – дәстүрлерді сұраусыз қабылдау, терең ойлану керек.
• Macintosh – өнер және технологияның қиылысы, музыканттар мен ақындардың қатысуымен.
• Джобс папаның нөмірін тауып, Генри Киссинджер рөлін ойнап, күлкілі жағдай жасады.
• Apple I-ді Volkswagen автобусы мен калькулятор сатып жасау – қажеттіліктен туған.
• Xerox-тың сәтсіздігі – тонер басшылары компьютердің әлеуетін түсінбеді.
• Командадағы қақтығыстар – жарқыраған идеялардың тууына әкеледі.
• Бағдарламалау – либералдық өнер, поэзия сияқты ойлауды дамытады.
• Apple-дың өлімі – тоқтауынан, Microsoft 10 жылда жетті.
• Веб – кіші компанияларды үлкендермен теңестіреді.
• Жақсы өнімдер – рухты тарату арқылы адамзатты жетілдіреді.
• HP-дағы донор үзілісі – қызметкерлердің құндылығын көрсетеді.
• Джобс-тың көзқарасы – технология өнермен бірігуі тиіс.

Терең түсініктер

• Инновация жеке қажеттіліктен туады, көк қораптар сияқты шағын құрылғы үлкен жүйелерді өзгертеді.
• Бағдарламалау ойлаудың құралы, ол адамдарды поэзиялық тұрғыдан дамытады, білім беру жүйесінде негізгі болуы тиіс.
• Компаниялардың құлдырауы – өнім сапасынан гөрі сатуға басымдық бергенде болады, Xerox мысалындағыдай.
• Жақсы команда – қақтығыстар арқылы жарқырайды, бұл шығармашылықтың шынайы қозғаушы күші.
• Байлық мақсат емес, құрал, шығармашылық идеяларды қолдау үшін пайдалану керек.
• Веб технология – коммуникацияны өзгерте отырып, теңдік әкеледі, Microsoft-тың монополиясын бұзады.
• Өнім жасауда дәм – адамзаттың ең үздік тәжірибелерінен алу, Пикассоның "ұрлау" идеясы сияқты.
• Apple-дың табысы – хиппи рухының нәтижесі, өмірдегі терең ізденісті өнімдерге енгізу.
• Лидерлік – идеяны жүзеге асыру, 90% идея емес, қолөнер мен бейімделу.
• Microsoft-тың кемшілігі – мәдениет жоқтығы, өнімдерде рух болмауы адамзаттың дамуын тежейді.
• Жеке компьютер – адам қабілеттерін күшейтетін ең үлкен құрал, велосипед сияқты.
• Бизнес – фольклордан арылу, "неге?" сұрағы арқылы жаңашылдық.
• Командадағы A-ойыншылар – өзін-өзі реттейді, B-деңгейді қабылдамайды.
• Apple-дың қатесі – Lisa сияқты қымбат өнімдер нарыққа сәйкес келмеуі.
• Болашақ – веб және объект-технология арқылы бағдарламалаудың революциясы.

Дәйексөздер

• "Компьютер маған әлі де жұмбақ болды, өйткені ол сымның арғы жағында болды."
• "Біз шағын нәрсе жасап, әлемнің миллиардтаған инфрақұрылымын бақылай алатынымызды түсіндік."
• "Ешқандай Apple компьютері болмас еді, егер көк қораптар болмаса."
• "Бағдарламалау – ойлауды оқытатын нәрсе, заң факультеті сияқты."
• "Ақша тамаша нәрсе, өйткені ол қысқа мерзімді пайдасы жоқ идеяларға инвестиция салуға мүмкіндік береді."
• "Графикалық интерфейс – өмірімде көрген ең жақсы нәрсе болды."
• "Xerox бүгінгі күні компьютер өнеркәсібін иеленуі мүмкін еді."
• "Процесс – мазмұн емес, IBM осылай құлады."
• "Өнім жасау – 5000 нәрсені миыңда ұстап, оларды біріктіру."
• "Команда – тас ұнтақтаушы машина сияқты, қақтығыстар арқылы жарқырайды."
• "A-ойыншылар бір-бірімен жұмыс істеуді жақсы көреді."
• "Microsoft-тың өнімдерінде рух жоқ, олар пештен шыққан тағам сияқты."
• "Веб – компьютердің коммуникация құралына айналуының орындалуы."
• "Адамдар құрал жасаушылар, велосипед кондордан тиімдірек."
• "Жақсы өнерпаздар көшіреді, ұлылар ұрлайды."
• "Хиппи – өмірдегі терең мағына іздеушілер."

Әдеттер

• Әр нәрсенің "неге?" деген сұрағын қою арқылы бизнес процесстерін талдау.
• Жақсы адамдарды тауып, A-деңгейді ғана жалдау, өзін-өзі реттеу жүйесін құру.
• Тым тікелей кері байланыс беру, жұмыстың кемшіліктерін анықтап, сенімді сақтау.
• Xerox PARC сияқты зерттеулерге бара отырып, жаңа идеяларды "ұрлау".
• Командада қақтығыстарды ынталандыру, идеяларды жарқырату үшін.
• Өнер, поэзия және басқа салалардан шабыт алу, тікелей компьютер ғылымымен шектелмеу.
• Жобаларды қажеттілікке байланысты бастау, қымбат құралдарды өз бетінше жасау.
• Байлықты идеяларға инвестициялауға пайдалану, сату емес.
• Күніне жаңа мүмкіндіктер іздеу, 5000 элементті біріктіру.
• Хиппилік тұрғыдан өмірдегі терең мағына іздеу, өнімдерге рух енгізу.
• Кембағалды мойындау, дәлелдерге байланысты пікірді өзгерту.
• Автоматтандырылған зауыттарды зерттеу, шығындарды азайту.
• Достармен бірлесіп жобалар жасау, білім алмасу.

Факттар

• 1970-жылдары телефон желісінде сигналдар дауыс жиіліктерінде болған, бұл көк қораптардың пайда болуына әкелді.
• Hewlett-Packard 9100 – алғашқы портативті үстел үсті компьютер, сөмке өлшемінде.
• Apple I-ді жасау үшін Джобс Volkswagen автобусын, Возняк калькуляторын сатты.
• Byte Shop – әлемдегі бірінші компьютер дүкені, кейін ересектер кітабханасына айналды.
• Xerox PARC 1979 жылы графикалық интерфейс, желілік жүйе және объект-бағытталған бағдарламалауды көрсетті.
• Apple LaserWriter – АҚШ-тағы алғашқы лазерлік принтер, Canon қозғалтқышымен.
• Apple 1985 жылы әлемдегі ең ірі принтер компаниясы болды, кірісі бойынша.
• Microsoft 1984 жылға дейін қолданбалар нарығында басым болмады, Mac үшін қауіп тәуекел етті.
• Вебте АҚШ-тағы тауарлардың 15%-ы каталогтар арқылы сатылады, бұл вебке көшеді.
• Жаяу адам кондордан тиімсіз, бірақ велосипедпен кондордан асып түседі.
• Apple 1995 жылы 10 жыл артық болған, бірақ Microsoft жетті.
• MCI-дің "достар және отбасы" – ең табысты бизнес соғысы, бағдарламалау арқылы.
• Джобс 23 жасында 1 миллион, 24-те 10 миллион, 25-те 100 миллион доллар байыды.

Сілтемелер

• Triumph of the Nerds – Роберт Кринглидің телесериалы.
• Esquire журналы – Captain Crunch туралы мақала.
• AT&T Technical Journal – телефон тондарын сипаттайтын журнал.
• Hewlett-Packard 9100 – алғашқы үстел үсті компьютер.
• NASA Ames Research Center – алғашқы терминал.
• Stanford Linear Accelerator Center – кітапхана.
• Byte Shop – бірінші компьютер дүкені.
• West Coast Computer Faire – Apple II таныстырылымы.
• Xerox PARC – графикалық интерфейс және объект-технология.
• Lisa – Apple-дың қымбат жобасы.
• Macintosh – автоматтандырылған зауытпен жасалған.
• LaserWriter – Adobe және Canon-мен серіктестік.
• Next – объект-бағытталған бағдарламалау компаниясы.
• MCI Friends and Family – бағдарламалау арқылы табыс.
• Scientific American – жылдамдық тиімділігі туралы мақала.
• Picasso – "жақсы өнерпаздар көшіреді, ұлылар ұрлайды" сөзі.
• Bill Atkinson – "шығармашылық жеткіліксіз" туралы дәйексөз.

Қалай қолдану керек

• Алғашқы компьютермен танысу үшін зерттеу орталықтарына барып, терминал пайдалану.
• Жаңа технологияларды зерттеу үшін телефон арқылы мамандарға хабарласу.
• Қызығушылық тудыратын мақалалар оқып, жобалар бастау.
• Қымбат құралдардың орнына өз бетіңше құрылғы жасау, бөліктер жинау.
• Достармен бірлесіп электроника жобаларын іске асыру, білім алмасу.
• Қажеттілікке байланысты терминал құру, содан кейін процессор қосу.
• Басып шығарылған схемалар жасап, достарға сату арқылы ақша табу.
• Инвестиция іздеу үшін зейнетке шыққан мамандармен сөйлесу.
• Жаңа өнімді көрмеге шығарып, дилерлер тарту.
• Бизнес процесстерінде "неге?" сұрағын қою, фольклорды талдау.
• Бағдарламалауды оқып, ойлауды дамыту, APL немесе BASIC пайдалану.
• Xerox сияқты зертханаларға барып, идеяларды зерттеу.
• Командада графикалық интерфейс сияқты инновацияларды енгізу.
• Қымбат жобаларды болдырмау, нарыққа сәйкестендіру.
• Шағын команда құрып, миссиялық жоба бастау.
• Автоматтандырылған зауыттарды зерттеп, шығындарды азайту.
• Лазерлік принтер сияқты серіктестік орнату, ішкі жобаларды тоқтату.

Бір сөйлемдік қорытынды

Стив Джобстың көзқарасы бойынша, технология өнермен бірігіп, адам қабілеттерін күшейтіп, жақсы өнімдер арқылы қоғамды жетілдіреді.

Ұсыныстар

• Бағдарламалауды мектеп бағдарламасына енгізіңіз, ойлауды дамыту үшін.
• Командада тек A-деңгейлі мамандарды жалдаңыз, сапаны сақтау үшін.
• Өнім жасауда өнер мен гуманитарлық білімді біріктіріңіз, рух енгізу үшін.
• "Неге?" сұрағын қойып, дәстүрлерді талдаңыз, инновация үшін.
• Зерттеу орталықтарына барып, жаңа идеяларды зерттеңіз.
• Қақтығыстарды ынталандырыңыз, командада жарқырау үшін.
• Ақшаны идеяларға инвестициялаңыз, қысқа мерзімді пайда емес.
• Вебті пайдаланып, кіші бизнес үшін теңдік құрыңыз.
• Microsoft сияқты мүмкіндіктерді пайдаланыңыз, бірақ дәм қосыңыз.
• Хиппи рухын өнімдерге енгізіңіз, пайдаланушыларды сүйдіруге.
• Лидерлік вакуумын болдырмаңыз, қиын кезеңдерде бірігу.
• Объект-технологияны енгізіңіз, бағдарламалауды жылдамдату үшін.
• Байлықтың маңызын ұмытпаңыз, құрал ретінде пайдаланыңыз.
• Кембағалды тікелей айтыңыз, жұмысты жақсарту үшін.
• Болашақты веб және коммуникацияға бағдарлаңыз, есептеу емес.

Эссе

1995 жылы Роберт Кринглидің "Triumph of the Nerds" сериалындағы жоғалған сұхбатында Стив Джобс Apple-дың тууы мен технологияның адам өміріне әсерін баяндайды. 10-11 жасында NASA-дағы терминал арқылы компьютердің сиқырын сезінген Джобс, бағдарламалаудың ойлаудың айнасы екенін түсінеді. Бұл тәжірибе оны Hewlett-Packard-қа апарады, онда 12 жасында жұмысқа орналасып, компания мәдениетін сіңіреді. Кейін Стив Вознякпен бірге көк қораптар жасап, AT&T желісін бақылауды үйренеді – бұл жеке күштің үлкен жүйелерге әсер етуі мүмкіндігін көрсетеді.

Apple I-дің тууы қажеттіліктен басталады: терминallar қымбат болғандықтан, олар өз бетінше құрастырады. Достардың қызығушылығымен басып шығарылған схемалар жасап, Byte Shop-қа сатады, бұл бизнеске алғашқы қадам. Apple II үшін Майк Марккула инвестиция салады, West Coast Computer Faire-де графикалық мүмкіндіктерімен табысқа жетеді. Джобс бизнес фольклорын сынап, "неге?" сұрағы арқылы тиімділікті арттырады. Бағдарламалаудың құндылығын баса айтады: ол либералдық өнер сияқты, бәрі үйренуі тиіс.

Xerox PARC-тағы графикалық интерфейс Джобсты шабыттандырады, бірақ Xerox оны пайдаланбайды – сату басшылары өнім сапасын түсінбейді. Apple-да HP-дан келгендер идеяны қабылдамай, Джобс сырттан мысықтың дизайнын тапсырады. Lisa жобасы қымбат болып сәтсіздікке ұшырайды, бұл компания ішінде қақтығыстарға әкеледі. Macintosh-ты құтқару үшін шағын команда жасау – миссия, автоматтандырылған зауыт және жаңа маркетингпен $2500-ға шығарады.

Macintosh табысы команда жұмысының нәтижесі: қақтығыстар арқылы идеялар жарқырайды, A-ойыншылар бір-бірін тартады. LaserWriter арқылы desktop publishing революциясын бастайды, Adobe-мен серіктестік орнатады. Бірақ Джон Скаллимен қақтығысқа ұшырап, 1985 жылы Apple-дан кетеді, компания құндылықтарын жоғалтады. 1995 жылы Apple-дың өлімін болжайды: 10 жыл артық болған бірақ тоқтағандықтан, Microsoft жетеді.

Next-те объект-бағытталған бағдарламалауды дамытады, бағдарламаны 10 есе жылдам етеді. Вебтің болашағын көреді: коммуникация құралы ретінде, Microsoft-тың монополиясын бұзып, теңдік әкеледі. Джобс технологияны мидың велосипеды деп атайды, адам қабілеттерін күшейтеді. Хиппи рухы – өмірдегі терең ізденіс, өнімдерге сезім береді. Оның көзқарасы бойынша, жақсы өнімдер адамзатты жетілдіреді, дәм мен мәдениет арқылы.