Watch less, read more with

    Turn any YouTube video into PDF or a Kindle-ready article.

    Бабки с кредитов идут им, а не банкам

    Sep 14, 2025

    8668 symbols

    5 min read

    Қысқаша мазмұн

    Видеода автор банк жүйесінің жұмысын сынап, кредиттердің пайыздарын орталық банк пен мемлекетке төлеу туралы айтады; банктер орталық банктің тегін басып шығарған ақшасын пайызбен қарызға береді, халық еңбегін текке жібереді.

    Негізгі тұжырымдар

    • Проценттерді банкке емес, мемлекетке төлейсіз, өйткені банктер орталық банктің тегін басып шығарған ақшасын пайызбен қарызға алады.

    • Халық банктердің депозиттер мен кредиттер арасындағы тепе-теңдік туралы қате түсінікке ие; шын мәнісінде, банктер орталық банктің тегін ақшасын пайдаға асырады.

    • ЦБ ақшаны басып шығарып, банктерге пайызбен қарызға береді, банктер оны халыққа жоғары пайызбен таратады, нәтижесінде барлығы орталық банкке жұмыс істейді.

    • Халық тұрғын үй мен көлік үшін кредит алады, бірақ пайыздар тегін басып шығарылған ақшаға негізделген, сондықтан еңбек текке кетеді.

    • Әрбір республикада орталық банк бар, ол жергілікті "колонияларға" пайызбен ақша береді, пайыз мөлшері әлемдік қаржы жүйесіндегі рөлге байланысты.

    • Пайыз төлеуге жұмсалатын еңбек нақты ештеңеге өзгермейді, өйткені ол тегін басып шығарылған "қосымша" ақшаның нәтижесі.

    • Әлемдік қаржы жүйесінде бай елдер төмен пайыздармен ақша алады, ал перифериялық елдер инфляцияны өтейді, олардың еңбегі басқа жерлердегі инфляцияны сіңіреді.

    Идеялар

    • Банктердің "депозит-кредит" тепе-теңдігі туралы түсінік – толық қате; шын мәнісінде, барлық ақша орталық банктің тегін баспасынан шығады, депозиттер жоққа ұқсас.

    • Халық кредитке байланысты "раб" болады, өйткені әрбір тұтынушылық тауар (квартира, машина) үшін қарыз алуға мәжбүрлейтін инфрақұрылым жасалған.

    • Пайыздар – тегін басып шығарылған ақшаның "қосымша" бөлігі, ол еңбектің нақты құндылығынан алшақ, тек жүйенің бақылау құралы.

    • Әрбір мемлекет – "колония" тәрізді, онда орталық банк пен құпия полиция міндетті, оларсыз жүйе сақталмайды.

    • Жоғары пайыздар перифериялық елдердің әлемдік инфляцияны өтеуіне әкеледі; мысалы, Ресейде 20% ставка Чехиядағы 3%-дан жоғары, өйткені біріншісі "лоховская колония".

    • Пандемия кезінде АҚШ 25% доллар басып шығарды, бірақ олардың инфляциясы 5%-ға ғана жетті; қалғаны Ресей сияқты елдердің жоғары пайыздары арқылы өтелді.

    • Ақша – еңбектің "проксиі", бірақ пайызға жұмсалатын еңбек нақты өнімге өзгермейді, ол жай ғана жүйенің "электр энергиясы мен қағазына" төленеді.

    • Банк басшылары пайыз ставкалары туралы сұрақтарды ашық елемейді, бұл жүйенің құпиясын сақтауға бағытталған.

    • Экономикалық қатынастар еңбек негізінде, бірақ орталық банктер ақшаның "құндылығын" жасанды түрде бақылайды, халықтың еңбегін текке жібереді.

    • Әлемдік қаржы жүйесінде бай елдер (АҚШ, Швейцария) төмен ставкалармен басқарады, ал басқалары олардың инфляциясын "бatraчит" арқылы өтейді.

    Терең түсініктер

    • Банк жүйесі мемлекеттік бақылаудың құралы ретінде қызмет етеді, онда халықтың еңбегі тегін басып шығарылған ақшаның пайыздарын өтеуге жұмсалады, бұл әлеуметтік теңсіздікті күшейтеді.

    • Жоғары пайыздар перифериялық экономикаларды әлемдік орталықтардың инфляциясын сіңіруге мәжбүрлейді, нәтижесінде жергілікті еңбек нақты дамуға емес, шетелдік "пузырьға" кетеді.

    • Ақшаның "құндылығы" еңбектен алшақ, ол жай ғана басып шығару құралы; пайыз төлеу – халықтың еңбегін жүйенің бақылауына бағындырудың жолы.

    • Мемлекеттердің "колониялық" құрылымы орталық банк арқылы сақталады, бұл саяси және экономикалық тәуелділікті қамтамасыз етеді, еркіндікті шектейді.

    • Экономикалық "тепе-теңдік" туралы иллюзия халықты қарыз құрбаны етеді, өйткені шын мәнісінде барлық қарыз орталық банктің монополиясынан туындайды.

    • Пайыз жүйесі еңбектің бір бөлігін "нөлге" айналдырады, бұл адам өмір сүру мағынасын тұтыну мен қарыз төлеуге шектейді, шығармашылық пен дамуды тежейді.

    Дәйексөздер

    • "Проценты ты не банку отдаёшь, ты государству отдаёшь. Просто как бы лохам между центральным банком и ими повесили какой-то там прокси в виде частного банка."

    • "А у нас вся страна в человениках, все подружки в кредитах со всех сторон. А где меценаты, которые обошли за это? Где те, кто на депозит это всё кладут? Их нет."

    • "Ты должен станку, а станок работает на электричестве и на бумаге, он ничего не стоит."

    • "А на что уходит труд на погашение процента? Ни на что."

    • "Вся колония потрудилась, вся 3-4% труда куда-то испарилась. Куда они испарились? А на другом конце земного шара за время модной болезни напечатали четверть существующих за всю историю долларов."

    Әдеттер

    • Халықтың көпшілігі кредит алып, тұтынуға бағытталған өмір салтын ұстанады, бұл еңбектің үлкен бөлігін пайыз төлеуге жұмсайды.

    • Банк басшылары қиын сұрақтарды елемеу әдетін қолданады, эмоцияны басқарып, жауап беруден жалтарады.

    • Автор эмоцияны алдымен "накаляет", содан кейін математикалық түсініктеме беру арқылы тыңдаушыларды тыныштандырады.

    Фактілер

    • Ресейде инфляция 2019-2025 жылдары 64%-ға жетті, бұл жоғары пайыз ставкаларының нәтижесі.

    • Пандемия кезінде АҚШ барлық доллардың 25%-ын басып шығарды, бірақ олардың инфляциясы тек 5%-ға ғана өсті.

    • Чехияда ипотека ставкасы 3%, ал Ресейде 20%, тіпті Сбербанктың өзінде айырмашылық бар (Ресейде 12,9%, Чехияда 6,9%).

    • АҚШ, Жапония, Швейцария сияқты елдерде негізгі ставкалар 0,5-3% аралығында, ал Ресейде 20%.

    • Әлемде ешқандай республикада орталық банк жоқ емес, ол міндетті институт.

    Сілтемелер

    Қалай қолдану керек

    • Біріншіден, банк кредиттерінің шығу тегін зерттеңіз: орталық банктің баспа механизмі туралы ақпарат жинаңыз, депозит мифін түсініңіз.

    • Екіншіден, өз қарыздарыңызды талдаңыз: пайыз мөлшерін есептеп, ол тегін баспаға қаншалықты байланысты екенін бағалаңыз.

    • Үшіншіден, тұтыну алдында қажеттілікті бағалаңыз: кредит алу инфрақұрылымына қарсы тұру үшін, нақты еңбекпен алуға тырысыңыз.

    • Төртіншіден, әлемдік қаржы жүйесін оқып шығыңыз: бай елдердің төмен ставкалары мен периферияның рөлін салыстырыңыз, инфляцияның қалай бөлініп отырғанын түсініңіз.

    • Бесіншіден, қаржылық тәуелсіздікке ұмтылыңыз: пайыз төлеуді азайтып, еңбектің нақты құндылығына бағыттаңыз, жүйенің "раб" логикасынан шығыңыз.

    Бір сөйлемдік қорытынды

    Банк пайыздары мемлекеттік баспаға негізделген, халық еңбегін текке жіберетін қарыз жүйесін ашып көрсетеді.

    Ұсыныстар

    • Кредит алу алдында пайыздың шығу тегін зерттеңіз, тегін баспаға негізделгенін ескеріңіз.

    • Тұтыну инфрақұрылымына қарсы тұрыңыз, қажетсіз қарыздардан бас тартып, еңбекті нақты мақсаттарға бағыттаңыз.

    • Әлемдік қаржы туралы білім алыңыз, перифериялық елдердің инфляцияны өтеу рөлін түсініп, тәуелсіздікке ұмтылыңыз.

    • Банк басшыларының жауаптарын сынаңыз, олардың елемеу тактикасын мойындап, өз сұрақтарыңызды қойыңыз.

    • Экономикалық "тепе-теңдік" мифінен аулақ болыңыз, шындықты эмоциясыз, математикалық талдаңыз.

    Естелік

    Банк жүйесінің құпиясы – ол мемлекеттік бақылаудың құралы, онда халықтың еңбегі тегін басып шығарылған ақшаның пайыздарын өтеуге жұмсалады. Автор қатты эмоциямен бастап, банктердің "депозит-кредит" тепе-теңдігі туралы қате түсінікті сынап, шындықты ашады: орталық банк ақшаны басып шығарып, банктерге пайызбен қарызға береді, ал банктер оны халыққа жоғары ставкамен таратады. Ресейде 20% ипотека Чехиядағы 3%-дан жоғары, өйткені біріншісі әлемдік инфляцияны өтейтін "колония". Бұл жүйеде пайыз төлеу еңбегі нақты ештеңеге өзгермейді – ол жай ғана "станокқа" төленеді, электричество мен қағазға.

    Пандемия кезінде АҚШ барлық доллардың 25%-ын басып шығарды, бірақ олардың инфляциясы 5%-ға ғана жетті; қалғаны Ресей сияқты елдердің жоғары пайыздары арқылы сіңірілді. Автор мемлекеттерді "республика" немесе "колония" деп атап, орталық банк пен құпия полицияны міндетті элемент ретінде көрсетеді. Пайыз мөлшері әлемдік қаржыдағы рөлге байланысты: бай елдер (Жапония, Швейцария) 0,5-3% ставкамен басқарады, ал периферия 20%-ға дейін батрачит. Бұл – еңбектің "проксиі" болған ақшаның жасанды бақылауы, халықты тұтыну мен қарызға байлап, шығармашылықты тежейді.

    Видео соңында банк вице-президентінің сұраққа жауап бермеуі мысал келтіріледі, бұл жүйенің құпиясын сақтаудың тактикасы. Автор эмоцияны басқарып, математикалық түсініктеме береді: ақша – еңбектің қағазы, бірақ пайыз – тегін "қосымша", ол ештеңеге өзгермейді. Бұл ақпарат халықтың қаржылық тәуелсіздігіне шақырады, жүйенің иллюзияларынан шығуды ұсынады. Соңында музыка мен апплауздармен аяқталады, бірақ негізгі ой – еңбегімізді текке жібермей, шындықты түсіну.

    Бұл талдау банк жүйесінің адам өмір сүруіне әсерін көрсетеді: ол мағына мен дамуды шектейді, тек қарыз төлеуге бағыттайды. Автордың философиясы – халықты ояту, өйткені түсінусіз "озарение" болмайды.