Do schools kill creativity? | Sir Ken Robinson

Қысқаша мазмұны

Сэр Кен Робинсон TED сөзі арқылы мектептердің шығармашылықты өлтіретінін талқылайды, білім беру жүйесінің шығармашылықты сақтауға бағытталуы керектігін дәлелдейді.

Негізгі мәлімдемелер

Конференцияда адам шығармашылығының керемет дәлелдері көрсетілді, ол адамдардың әртүрлілігі мен ауқымына байланысты.
Болашақ туралы ешкімнің нақты түсінігі жоқ, бірақ білім бізді сол болашаққа дайындауы керек.
Барлық балаларда керемет таланттар бар, бірақ біз оларды қатты ысырап етеміз.
Шығармашылық қазір білімде сауаттылық сияқты маңызды және оған бірдей мәртебе берілуі тиіс.
Балалар қателесуден қорықпай, тәуекелге барады, бұл шығармашылықтың негізі.
Ересектерге қарай балалар қателесуден қорқуды үйренеді, бұл олардың шығармашылық қабілеттерін жояды.
Білім беру жүйесі академиялық қабілетке негізделген, ол өнер мен дене қозғалысын төмендетеді.
Әлемдегі барлық білім беру жүйелері бірдей иерархияға ие: математика мен тілдер жоғарыда, өнерлер төменде.
Ақыл-ой әртүрлі, динамикалық және ерекше болып келеді, бұл шығармашылықтың пайда болуына әсер етеді.
Білім беру жүйесі адам ақыл-ойын жердің ресурстарын қазу сияқты біржақты пайдаланады, бұл болашаққа қауіпті.

Идеялар

Балалардың шығармашылығы шексіз, бірақ мектеп жүйесі оны академиялық стандарттар арқылы өлтіреді.
Қателесуден қорқу шығармашылықтың басты кедергісі, өйткені жаңалықсыздық қателіктен туындайды.
Әлемдік білім беру жүйелері индустриялық қажеттіліктерге негізделген, сондықтан өнерлер математикаға қарағанда төмен мәртебеге ие.
Адам ақыл-өйі визуалды, дыбыстық, кинестетикалық және абстрактілі жолдармен жұмыс істейді, бұл шығармашылықтың негізі.
Университет профессорондары білім беру жүйесінің шыңы ретінде қаралады, бірақ олар адам жетістігінің жалғыз үлгісі емес.
Балалық шақтағы "оқу қиындығы" шығармашылық таланттың белгісі болуы мүмкін, мысалы, бишілікке бейімдік.
Болашақта дәреже құнсызданады, өйткені технология мен халық санының өсуі жұмысты өзгертеді.
Әйелдердің миының екі жартысы арасындағы байланыс қалыңырақ, бұл олардың көп тапсырманы орындау қабілетін арттырады.
Шығармашылық идеялардың пайда болуы әртүрлі пәндердің өзара әрекеттесуінен туындайды.
Адам экологиясын қайта құру керек, білім жүйесі адам қабілеттерінің байлығын мойындауы тиіс.
Пикассоның сөзі бойынша, барлық балалар суретшілермен туады, мәселе ересек кезде солай қалу.
Шекспирдің әкесін елестету қиын, бірақ ол да бала болған және мектепте оқыған.
Би мен музыка күнделікті оқытылмайтын, бірақ балалар табиғи түрде билейді.
Білім беру университет кіру процесіне айналған, талантты адамдарды өз құндылығынан айырады.
Гиллиан Линн сияқты адамдардың тарихы дәлелдейді: дұрыс орта табу талантты ашады.

Түйсіктер

Шығармашылықты сақтау үшін білім беру жүйесі қателесуге рұқсат беруі керек, өйткені ол инновацияның негізі.
Адам ақыл-өйінің әртүрлілігін мойындау білімді дене мен эмоцияны қамтитын етіп өзгертеді.
Индустриялық модельден бас тарту болашақтағы жұмыс пен өмірдің талаптарына сәйкес келеді.
Балалардың табиғи қабілеттерін ерте мойындау олардың өмірлік жолы мен қоғамдық үлесін байытады.
Өнерлерді академиялық пәндермен теңестіру адамның толық дамуына әкеледі, өйткені біздер тек ми емес, денемізбен ойлаймыз.
Білімнің мақсаты университет профессорларын дайындау емес, шығармашылық қабілеттерді сақтау болуы тиіс.

Дәйексөздер

"My contention is that creativity now is as important in education as literacy, and we should treat it with the same status."
"If you're not prepared to be wrong, you'll never come up with anything original."
"All children are born artists. The problem is to remain an artist as we grow up."
"Gillian isn't sick. She's a dancer. Take her to a dance school."
"Our education system has mined our minds in the way that we strip-mine the earth for a particular commodity."

Әдеттер

Балалар қателесуден қорықпай тәуекелге барады, бұл шығармашылыққа үйретеді.
Дененің қозғалысын ойлауға пайдалану, мысалы, музыкаға билеп ойлану.
Әртүрлі пәндерді өзара байланыстыру арқылы жаңа идеялар туғызу.
Балалықтағы табиғи ойын мен сурет салу сияқты шығармашылық әрекеттерді сақтау.
Көп тапсырманы орындау, әсіресе әйелдерде мидың екі жартысының байланысы арқылы.

Факттар

2065 жылы мектепке кірген балалар зейнетке шығады, бірақ болашақтың көрінісі белгісіз.
ЮНЕСКО бойынша, келесі 30 жылда әлемде тарих бойының барлық түлеуінен артық адам оқиды.
Әлемдегі барлық білім жүйелері бірдей иерархияға ие: математика мен тілдер жоғары, өнерлер төмен.
Мидың екі жартысын байланыстыратын нерв жүйкесі әйелдерде қалыңырақ, бұл көптапсырмалылыққа әсер етеді.
1930-шы жылдары ADHD диагнозы болмаған, сондықтан шығармашылық қозғалыс "оқу қиындығы" деп саналған.

Сілтемелер

Гиллиан Линн: "Cats" және "Phantom of the Opera" хореографы.
Пикассо: "All children are born artists" деп айтқан.
Шекспир: Stratford-on-Avon туған жері, әкесі Snitterfieldде туған.
Джонас Солк: Құмырскалар мен адамдардың жердегі рөлі туралы мысал.

Қолдану үшін қадамдар

Балалардың шығармашылық әрекеттерін байқау және оларды шектеусіз қолдау, мысалы, сурет салу немесе билеп ойлану.
Мектепте қателесуге рұқсат беру саясатын енгізу, жаңалықсыздықты мадақтау.
Өнерлерді математика сияқты күнделікті оқытуға енгізу, дене қозғалысын пән ретінде қарау.
Ата-аналар мен мұғалімдерге ақыл-ойдың әртүрлілігін түсіндіру семинарларын өткізу.
Таланттарды ерте анықтау үшін мамандарды тарту, мысалы, би немесе музыка мектептеріне жіберу.

Бір сөйлемдік қорытынды

Білім жүйесі шығармашылықты өлтірудің орнына барлық таланттарды сақтап, болашаққа дайындауы керек.

Ұсыныстар

Шығармашылықты білімдегі негізгі дағды ретінде мойындау.
Өнерлер мен спортты академиялық пәндермен теңестіру.
Балалардың табиғи қабілеттерін ерте анықтау және қолдау жүйесін құру.
Білім беру индустриялық модельден шығармашылық экологияға көшу.
Ата-аналар мен мұғалімдерді қателесудің құндылығы туралы оқыту.

Мемо

Сэр Кен Робинсонның TED сөзі білім беру жүйесінің шығармашылықты қалай өлтіретінін ашып көрсетеді. Ол конференциядағы адам шығармашылығының байлығын, болашақтың белгісіздігін және балалардың инновациялық қабілеттерін атап өтеді. "Барлық балаларда керемет таланттар бар, бірақ біз оларды ысырап етеміз," деп айтады Робинсон, шығармашылықты сауаттылық сияқты маңызды деп санайды. Оның сөзі юмор мен терең ойларға толы, аудиторияны күлдіріп, ойландырады.

Робинсон балалық шығармашылықтың мысалдарын келтіреді: алты жастағы қыздың Құдайды сурет салуы немесе төрт жастағы ұлының Рождество қойылымындағы қателіктері. "Балалар қателесуден қорықпайды, бұл олардың шығармашылығының кілті," дейді ол. Ересектерге қарай бұл қабілет жоғалады, өйткені компаниялар мен мектептер қателікті жазалайды. Пикассоның "Барлық балалар суретшілермен туады, мәселе ересек кезде солай қалу" деген сөзіне сүйене отырып, Робинсон біздің білім жүйеміздің шығармашылықты "оқытудың" орнына жоятынын дәлелдейді.

Әлемдік білім жүйелерінің ортақ иерархиясын сынап, Робинсон математика мен тілдерді жоғары қойып, өнерлерді төмендетудің қате екенін айтады. "Би күнделікті оқытылмайды, бірақ балалар табиғи түрде билейді," деп ескертеді. Ол білімнің индустриялық қажеттіліктерге негізделгенін, университет профессорондарын шың ретінде қарайтынын айтады. Бұл модель адам ақыл-өйінің әртүрлілігін – визуалды, дыбыстық, кинестетикалық – елемейді. Робинсон мидың динамикасын, әйелдердің көптапсырмалылығын мысал етеді.

Гиллиан Линннің тарихы – "Cats" және "Phantom of the Opera" хореографы – ең әсерлі мысал. Мектепте "оқу қиындығы" деп diagnoses алған ол, шын мәнінде, бала болып, музыкаға билеп ойлайтын болған. Дәрігердің "Ол ауыр емес, ол биші" деген сөзі оның мансабын ашты. Робинсон бұл мысал арқылы білімнің адам экологиясын қайта құруы керектігін, таланттарды жер ресурстарын қазу сияқты біржақты пайдаланбау керектігін айтады. Джонас Салктың құмырскалар мен адамдар туралы мысалымен ол шығармашылықтың адамзаттың болашағы екенін баса айтады.

Робинсонның негізгі шақыруы – білімді балалардың толық тұлғасын дамытуға бағыттау. "Біздің міндетіміз – олардың бүкіл болмысын оқыту, сонда олар болашақты өзгерте алады," дейді. Бұл сөз білім реформасына үндейді, шығармашылықты сақтап, жаңа буынды дайындайды. TED сияқты платформалар адам қиялының сыйын тойлайтын жер болғанымен, біз оны ақыл-оймен қана шектемеуіміз керек.